Ehun langile baino gutxiago dituzten Bizkaiko hamar enpresatik lauk ekimen berritzaileak garatu zituzten iaz

Bizkaiko enpresen % 42,1ek 2020an jarduera berritzaileren bat garatu duela adierazten du. Hori islatzen du barrixe – Berrikuntzaren Behatokiaren bitartez Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Merkataritza Ganberak egin duten Norabidea 2021 azterlanak, Bizkaiko enpresen jarduera berritzailea aztertzeko helburuarekin.

Halaber, txostenak agertzen du enpresa horien % 52,3k aitortzen duela azken lau urteetan, etengabe edo aldizka, jarduera berritzaileren bat egin duela. Jarduera berritzaileak etengabe egin dituztenetan arreta jartzen badugu, ia hirutik batek berrikuntza metodikoa dela erakusten du.
Enpresen herenak berrikuntza-maila handia edo oso handia du.

Enpresen % 30,2k berrikuntza-maila altua edo oso altua duela adierazten du. Norabidea 2021en beste ondorio nagusietako bat da erakundeen %78,8 karrakastatzat jotzen duela berritzeko erabakia. Datu hori argi hazi da aurreko urtearekin alderatuta, enpresen %65,3k positiboki baloratzen baitzuten jarduera berritzaileak egin izana. Hazkunde horrekin serie historikoaren gailurra lortzen da.

Abian jarritako berrikuntzari esker lortu dituzten ondorio positiboen artean, hauek daude: kalitate handiagoa (%87,3), fakturazioak gora egitea (%84,4) eta laneko giroa eta produktibitatea nabarmen igotzea, %62,4tik %83ra pasatzen dena 2020an.

Ezarritako berrikuntzen tipologiari dagokionez, ohikoenak “prozesuak” dira (% 38,3). Aurten, gehien izendatutakoen artean, antolakuntza-prozedurekin edo kanpo-harremanekin lotutakoak daude (% 20,7), % 3 hazi direla aurreko azterketarekin alderatuta. Hala, lehen postua lortu dute informazioaren edo komunikazioaren prozesamenduarekin lotutako prozesuak gaindituz (% 16,9).
Dagoeneko merkatuan sartuta dauden “produktu edo zerbitzuetako” berrikuntzak lurralde historikoko enpresa-sarean “prozesuetakoak” (% 22,4) baino 15,9 puntu gutxiago dira.

Nolakoak dira Bizkaiko enpresa berritzaileak? Eta ez berritzaileak?

Azterketa honen bidez, jarduera berritzailearen praktika sistematizatuenarekin lotutako zenbait aldagai identifika daitezke. Enpresa sortu berriak dira, eta negozio-zikloa abiarazten ari da, 50 eta 100 langile arteko plantillak dituzte, gehienbat zerbitzu-sektorekoak edo esportatzaileak, fakturazio-ehunekoa edozein dela ere. Era berean, beren jarduerak garatzeko laguntza publikoak jasotzen dituzten erakundeak dira, beste konpainia edo erakunde batzuekin berrikuntzak egiteko lankidetzan dihardutenak, I+G+Bko langileak dituztenak eta beren itxaropenak ezarritako ekintzekin bete dituztenak.

Beste muturrean 2020an jarduera berritzailerik izan ez duten konpainien % 57,9 dago. Enpresek ekimen berritzailerik ez egiteko aipatu dituzten arrazoiek, bere ustez, harreman handia dute merkatuaren dinamismoarekin, aurten arrazoi aipatuena izatera pasatu dena (% 52,8).

Enpresa ez-berritzaileen taldearen zati batek ez duela ekimen berritzailerik behar ere azpimarratzen du, ez duelako beharrezkotzat jotzen, ez dagoelako ondasun eta zerbitzu berritzaileen eskaerarik edo horrek dakarren kostuagatik. Aurten, gainera, eta normala denez, enpresen % 9,3k krisi-egoera eta pandemia aipatu ditu berritzeko balazta gisa. Hala ere, berritzen ez duten enpresen % 58,4k laguntza mota baten beharra aipatzen du (diru-laguntzak, orientazioa, enplegatuen gaitasunen hobekuntza, zerbitzu teknologikoak, etab.). egoera hori aldatzeko.

Egoera horretan, Bizkaiko enpresek bi eginkizun ematen dizkiote “merkatuari”:

• Alde batetik, berritzaileak ez diren enpresak horrelako praktiketarekiko distantzia sendotzen ari dira, gehienetan kontzientziazio faltagatik edo merkatuaren zurruntasunagatik. Arrisku ekonomikoaren eta errentagarritasun faltaren pertzepzioak urte hauetan zehar berrikuntzarako oztopo gisa pisua galdu du, eta sendotu egin da behar ez dutela eta merkatuak ez duela eskatzen ustea.
• Baina merkatuak beste zentzu batean eragiten du. Haren lehiakortasunaren pean, enpresak beste eragile batzuekin elkarlanean aritzera eta berrikuntza-dinamikak mantentzera behartuta daude.

4.0 Industria

Bildutako datuen arabera, 4 enpresatik 1ek, industria produktiboaren sektorekoak, 4.0 Industria definitzen duten teknologietakoren batekin lan egin du. Hauek dira esanguratsuenak: instalazioko datuen integrazioa, prozesu operatiboak, balio-katea (hornitzaileak eta bezeroak) eta softwarearen bidezko sailak (CRM, ERP, GMAO, etab.). (% 15,7), 3D simulazioak (% 11,7) eta CloudComputing (% 11,1). Beste teknologia-mota batzuk, hala nola Big Data, 3D inprimaketa edo elkarlaneko robotika, marjinalagoak dira.

Nabarmentzekoa da Bizkaiko ekoizpen-industriaren % 5,1ek baino ez duela esaten datu asko biltzen eta aztertzen direla adieraztea, bai ekoizpen-sistemetakoak, bai bezeroenak eta hornitzaileenak, erabakiak softwarearen bidez hartzen laguntzeko (CRM, ERP, GMAO, etab.). Puntu hau kontuan hartu behar da, adituen arabera, laneko digitalizazioaren inflexio-puntua AAko aurrerapenek markatzen baitute; izan ere, esperientziak gorde eta akatsetatik eta asmatzeetatik ikasten duten makinek enpresen produktibitatea eta lehiakortasuna handituko dute, eta, gainera, kostuak murriztu eta merkatu berrietan sartzeko gaitasuna hobetuko dute.

Teknologia horien onurei dagokienez, kalitateari (% 76,5), informazioari (% 69,5) eta malgutasunari (% 65,5) lotutako alderdiak nabarmentzen dira.

Egoeraren balorazioa eta etorkizuneko gakoak

Osasun-krisia eta horrek ekonomia-jardueraren beherakadan eta testuinguru horretan izandako gorabeherak alde batera utzita, Bizkaiko enpresen berritze-jarduerak ez du aldi baterako geldialdirik izan; aitzitik, etengabe aldatzen ari den testuinguru batek sortutako behar berrietara bideratu ditu jarduerak.

Egoera hau ikus daiteke, adibidez, parte-hartzea % 17,9tik % 13,9ra jaitsi diren “Marketin eta salmentekin” zerikusia duten esparruetan, antolakuntzari dagozkion prozeduretako jarduera berritzaileak gehitu egin diren bitartean, hala nola, pertsonek enpresan parte hartzea errazten duten ekintzak egitea. Azken hau lehen aukera gisa kokatzen da, %7,4tik %12,1era igo baita.

Baina adierazle asko jaitsi arren, horietako batzuen hazkundea nabarmendu behar da. Hala, berrikuntza-helburuen kopurua handitu egiten da, eta erakundeek berrikuntza-prozesuei ekiteko hartu duten erabaki sendoa. Neurri batean, pandemiak bultzatutako gizarte-aldaketak berrikuntza-beharra enpresen mapan kokatu izan balu bezala da, testuinguru ekonomikoa ona edo txarra izan.

Gora egiten duten beste datu garrantzitsu batzuk berrikuntzarekin igurikimenak betetzea eta jarduera berritzailearen ondorioak dira. Hala, bada, aurrena % 72ko balantzea du, aurreko urtean % 57koa izan zen aldean, eta, gauzatutako berrikuntza-prozesuekin lortutako ondorioei dagokienez, nabarmentzekoa da enpresen % 97,4k ondorio edo aztarnaren bat izan dutela, ezarpenaren ondorioz, eta hamar enpresatik zazpik “eragin handiko” onura lortu dutela, berrikuntza-jardueraren ondorioz.

Horrelako adierazleen hazkundearen ondorioz, enpresek berrikuntzari buruz duten pertzepzioaren oso argazki positiboa lortzen da.

Ziur aski – efektuak oso positiboak izan direlako, itxaropenak bete egin direlako eta berritu ez duten enpresen artean berrikuntzak egiteko beharra gero eta gehiago baloratzen delako -, Bizkaiko enpresa-sareak jarduera berritzailearekiko duen etorkizunerako asmoak ere hazkunde nabarmena izan du eremu guztietan, baina batez ere produktu edo zerbitzu berriak edo merkaturako hobetuak berritzeari dagokionez, bai eta prozesuei dagokienez ere; azken kasu horretan, datu hori serie historikoko daturik handiena da.

Azkenik, 4.0 Industriari dagokionez, teknologia horietakoren bat erabiltzen duten ekoizpen-industriako enpresen kopurua jaitsi arren, nabariagoa da enpresek lortutako onurak ikustea (enpresen % 58k lau onura edo gehiago aipatzen ditu, eta iaz % 39,1ek),. “kalitate” handiagoa lortu dutela nabarmentzen dutela, % 76,5ekin. Alderdi horiek guztiek Bizkaiko enpresak lehiatzeko abantaila-egoeran jar ditzakete, aurrean duten horizonte berriaren aurrean.